ضد کف چیست؟
مواد ضد کف مواد افزودنی شیمیایی هستن که از تشکیل فوم و کف در سطح مایعات که در فرآیندهای صنعتی از طریق مکانیسم های شیمیایی، کف ایجاد کرده و باعث مشکلات جدی می شود، جلوگیری می کنند که به آنها آنتی فوم، دیفومر یا کف زدا هم می گویند.
ضد کف ها باعث بی ثباتی روی کف و شکسته شدن کف های ایجاد شده، می شوند.
ضد کف که نام دیگر آنتی فوم است موادی است که باعث شکستن و از بین بردن کف های ایجاد شده می شود. این مواد برای جلوگیری از ایجاد کف در مراحل تولید به کار می رود.
نکته مهم این است که هر ماده ای فقط بخاطر غیرمحلول بودن نمی تواند ضدکف باشد و علاوه بر غیر محلول بودن باید شرایط دیگری هم داشته باشد.
از ضد کف در ساخت کاغذ، رنگ، تولید چسب، صنعت رنگ و رزین، تولید مواد غذایی، صنعت نساجی و صنعت داروسازی استفاده می شود. و درصنایع دیگر آنتی فوم ها یک افزودنی شیمیایی در فرآیندهای تولید هستند و از تشکیل کف در ساخت محصول جلوگیری می کند و در صورت ایجاد کف در عرض کسری از ثانیه آن ها را از بین می برد.
انواع ضد کف
- ضد کف سیلیکونی
- ضد کف غیر سیلیکونی
- ضد کف الکلی
- ضد کف خوراکی
مکانیزم عملکرد آنتی فوم یا ضد کف
کف روی محلول می ایستد، پس برای اینکه یک ماده غیرمحلول به عنوان ضد کف مفید باشد می بایستی دارای دانسیته کمتر از محلول کف کننده باشد تا بتواند روی سطح محلول با کف وارد عمل شود. البته این مورد کافی نیست چون هرچند ماده جامد غیرمحلول سبک تر از محلول در اثر هم زدن به سطح مایع می آید ولی ممکن است که ماده ضد کف با لایه ای نازک از محلول پوشیده شده باشد و این خوب نیست و بهتر است که ماده ضد کف بصورت تر نشده روی سطح محلول قرار گیرد.
یعنی کشش سطحی ماده ضد کف باید از مجموع کشش سطحی محلول و کشش فصل مشترک کمتر باشد.
خیلی ساده تر می شه گفت که این شرط لازمش آن هست که ماده ضد کف دارای کشش سطحی نسبتا کمی باشد حتی کمتر از آنکه توسط محلول کف کننده تر شود.
ویژگی دیگری که باید ماده ضد کف داشته باشد این است که بتواند روی محلول را بپوشاند به عبارتی در سطح محلول انتشار یابد تا از ایجاد حباب و کف جلوگیری کند.
هیدروکربن های مایع دارای کشش سطحی کم می باشند برای چنین محلول هایی با چنین کشش سطحی کم، نیاز به ضد کف هایی است که دارای کشش سطح کمتر از ۲۵ باشد اما مشکل آنجاست محلول هایی که تا این حد کشش سطحی کم داشته باشند معمولا فرار هستند از این رو در بسیاری از مواقع، کاربردی ندارند.
گونه ای از پلیمرها مثل پلی دی متیل سیل اکسان وجود دارند که هم فرار نیستند و هم دارای کشش سطحی خیلی کم هستند.
این پلیمرها یکی از مهمترین ضدکف های موجود در بازار هستند.